معنی درس ششم فارسی دهم + قلمرو زبانی و جواب سوالات درس

معنی درس ششم فارسی دهم + قلمرو زبانی و جواب سوالات درس  از فارسی دهم در این مطلب قرار گرفته است.

در این مقاله معنی لغات و واژگان و معنی و قلمرو و آرایه های ادبی شعر مهر و وفا درس ششم صفحه 47 کتاب فارسی دهم انسانی ، تجربی و ریاضی و هنرستان را قرار داده ایم.

قالب: غزل
وزن: مفاعلن فعلاتن مفاعلن فعلن (مختص رشته انسانی)
نوع ادبی: ادبیات غنایی (عاشقانه)

مطالب مشابه:

• درس پنجم فارسی دهم
•  درس چهارم فارسی دهم
•  درس سوم فارسی دهم

معنی درس ششم فارسی دهم

هر آنکه جانب اهل وفا نگه دارد / خداش در همه حال از بلا نگه دارد

معنی: هر کس از اهل وفا و محبت جانبداری کند، در هر حالی که هست خدا او را از بلا محفوظ می دارد.

قلمرو زبانی: هرآن که: اسم مبهم، هر کسی که / جانب: سمت، جهت / اهل وفا: وفاداران، کسانی که به پیمان دوستی پایبند هستند، مردان خدا، عارفان و اولیاءالله = حافظ جای دیگر می‌گوید: نشان اهل وفا عاشقی است با خوددار / که در مشایخ شهر این نشان نمی‌بینم / نگه دارد: در مصراع اول مضارع التزامی ولی در مصراع دوم مضارع اخباری / خداش: خدایش: خدا او را

حدیث دوست نگویم مگر به حضرت دوست / که آشنا سخن آشنا نگه دارد

معنی : سخن از عشق گفتن جز در درگاه یار سزاوار نیست چرا که دوست راز دوست را فاش نمی کند.

قلمرو ادبی: تضمین شعر سعدی / واژه آرایی: دوست، آشنا

دلا معاش چنان کن که گر بلغزد پای / فرشته‌ات به دو دست دعا نگه دارد

معنی : ای دل چنان زندگی کن که اگر لغزش و خطایی از تو سر زد فرشته آسمانی برای بخشوده شدن گناه تو دست به دعا بلند کند و تو را از گزند گناهان و حوادث حفظ کند.

قلمرو ادبی: دلا: ای دل، جانبخشی / دل: مجاز از انسان / بلغزد پای: کنایه از خطا کند، دچار کژروی شود / دل، پا، دست: تناسب / واج آرایی: «د»

گرت هواست که معشوق نگسلد پیمان / نگاه دار سر رشته تا نگه دارد

معنی : اگر در آرزوی آن هستی که معشوق به عهد و پیمان خود وفا کند، به پیمان و محبت خود پای بند باش تا او نیز چنین کند.

قلمرو ادبی: سر رشته را نگه دار: کنایه از وفاداری کن / دار، دارد: همریشگی (رشته انسانی) / گر، سر: جناس / واج آرایی: «گ»، «ر»

صبا بر آن سر زلف ار دل مرا بینی / ز روی لطف بگویش که جا نگه دارد

معنی : ای باد صبا! وقتی به حریم یار من راه یافتی و در زلف او پیچیدی، به دل من که در زلف او آشیان دارد، سفارش کن که آن پناهگاه امن را از دست ندهد.

قلمرو ادبی: ای صبا: جانبخشی / سر: ایهام تناسب، ۱- نوک ۲- کله (در معنای دوم با زلف و روی تناسب دارد) / دل را سر زلف دیدن: کنایه از عاشق زلف یار دیدن / روی: ایهام تناسب، ۱- به خاطر ۲- چهره (در معنای دوم با زلف و سر تناسب دارد) / جا نگه دارد: وفادار باشد، حق دوستی را ادا کند / دل، زلف: تناسب / واج آرایی: «ر»

چو گفتمش که دلم را نگاه دار، چه گفت؟ / ز دست بنده چه خیزد، خدا نگه دارد

معنی : چون به او گفتم نگهبان دل من باش، پاسخ داد که از دست بنده کاری ساخته نیست، خدا آن را نگه دارد.

قلمرو ادبی: دلم را نگاه دار: کنایه از وفادار باش، دلم را نشکن / گفتم، گفت: همریشگی (همریشگی) / دست: مجاز از توان و نیرو / خاستن: بلند شدن (بن ماضی: خاست؛ بن مضارع:‌ خیز) / ز دست بنده چه خیزد: پرسش انکاری / خدا نگه دارد: تلمیح به «توکلّتُ علی الله» / دست، دل: تناسب.

سر و زر و دل و جانم فدای آن یاری / که حق صحبت مهر و وفا نگه دارد

معنی: تمام هستی و وجودم فدای آن یار عزیزی باد که حق دوستی و وفاداری را رعایت می کند.

قلمرو ادبی: سر: مجاز از جان / زر: مجاز از دارایی / سر و زر و دل و جانم: مجاز از همه هستی ام / سر، زر: جناس / سر، دل، جان: تناسب / مهر: ایهام تناسب (مهر و وفا نام دو دلداده در داستان‌های عاشقانه) / حق صحبت نگه دارد: کنایه، وفادار باشد.

غبار راهگذارت کجاست تا حافظ / به یادگار نسیم صبا نگه دارد

معنی : غبار راهی که آن قدم نهاده ای کجاست تا حافظ آن را به عنوان یادگاری از باد صبا نگاه دارد.

قلمرو ادبی: غبار راهت کجاست: کنایه از ارزشمندی یار / واج آرایی: «ا»، «ر»

معنی کلمات درس ششم فارسی دهم

اهل وفا: باوفایان، وفاداران
خداش: خدا او را، جهش ضمیر
بلا: گرفتاری
حدیث: ماجرا، روایت، سخن
مگر: جز

حضرت: جناب
که: زیرا
معاش: زندگانی کردن
الف در دلا: الف حرف ندا
فرشته ات: فرشته تو را

گرت: اگر تو را
هوا: میل و آرزو
نگسلد: نشکند، پاره کردن (بن ماضی: گسست، بن مضارع: گسل)
رشته: ریسمان
صبا: بادی که از شمال شرقی می‌وزد، باد بهاری

زلف: موی بلند جلوی سر
ار: اگر
از روی: به خاطر، همراه با
لطف: ملایمت و نرمی و مهربانی
چو: هنگامی که

خیزد: بلند می‌شود
زر: طلا
یار: دلبر
مهر: عشق، مهربانی
راهگذار: رهگذر، محل عبور
حافظ: تخلّص، نام هنری